فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران
 

تحولات غرب‌آسیا در نگاه تمل کاراما اوغلو رئیس حزب سعادت ترکیه

تمل کارما(کرم‌الله) اوغلو

تمل کارما(کرم‌الله) اوغلو در سال 1941 در ماراش (جنوب شرقی ترکیه) متولد و در رشته مهندسی در دانشگاه منچستر انگلیس تحصیل کرده است. وی از چهره‌های اسلامگرای ترکیه است که سوابق گوناگونی در کارنامه خود دارد. عضویت در حزب سلامت ملی، نمایندگی مردم در پارلمان در دوره‌های متعدد، نمایندگی ترکیه در شورای نمایندگان پارلمانی اروپا، ریاست شهرداری سیواس، ریاست فراکسیون حزب رفاه در پارلمان و... از جمله مسؤولیت‌های او بوده است. نامبرده در حال حاضر ریاست حزب سعادت ترکیه را برعهده دارد. این حزب اسلام گرا، یکی از احزاب فعال در عرصه سیاسی ترکیه به‌شمار می‌رود. وی معتقد است هدف غرب از ناامن کردن منطقه خاورمیانه، کاسته شدن مقاومت در برابر ایجاد اسرائیل بزرگ است و مداخله ترکیه در امور سوریه را با چراغ سبز آمریکا دانسته که از طرف حاکمیت و گروه‌های کرد این کشور به رسمیت شناخته نشده و در نتیجه ترکیه را از نگاه بین الملل به منزله اشغالگر معرفی کرده است. تمل کارما اوغلو تنها راه برون‌رفت از چالش‌های منطقه‌ای را در استمرار گفت‌وگو و ادامه مذاکره می‌داند و ایران را کشوری برادر و با اهمیت برای این منطقه ارزیابی می‌کند. وی با نگاهی انتقادی به رابطه خوب دولت ترکیه با رژیم صهیونیستی اسرائیل، معتقد است این وضعیت باید تغییر کند. او با اشاره به اینکه جنگ‌افزار در اختیار گروههای تروریستی، آمریکائی است و منافع فعالیت آنها منحصر به آمریکا است، به تحلیل ابعاد رویکرد گروه‌های تروریستی می‌پردازد و بر ضرورت پایبندی به کشورهای اسلامی به همگرائی تأکید دارد. فصلنامه مطالعات سیاست خارجی ضمن دیدار با ایشان، درباره تحولات منطقه و جهان به گفتگو نشسته است.

 

 

 

فصلنامه: به عنوان اولین سؤال لطفاً درباره ویژگی‌‌های سیاسی غرب آسیا و اهمیت راهبردی این منطقه در معادلات بین‌‌المللی توضیح دهید؟ 
تمل کاراما اوغلو: منطقه‌‌ای که غربی‌‌ها آن را خاورمیانه نامیده‌‌اند، در این اواخر رفته رفته اهمیت ویژه‌‌ای پیدا کرده است. البته ویژگی‌‌های این منطقه، نوظهور نیست، این منطقه یکی از مهم‌ترین کانون‌های تمدن بشری در طول تاریخ بوده است. اما اهمیت آن از سال 1897 با تشکیل کنفرانس « بازل» افزایش یافت و مورد توجه جهانیان قرار گرفت. در سال 1917 و اثنای جنگ جهانی اول، در پرتو حمایت انگلستان برای کمک به یهودیان در مورد ایجاد میهنی برای آنها در سرزمین فلسطین، عهدنامه‌‌ای در 2 نوامبر 1917 به امضای نخست وزیر انگلیس و موافقت «ویلسون» رئیس جمهور وقت آمریکا، رسید. جامعه ملل نیز در 1922 مصوبه‌‌ای گذراند و به‌دنبال آن مهاجرت یهودیان به فلسطین آغاز شد و نهایتاً  در 1947 دولت اسرائیل تشکیل و به رسمیت شناخته شد. همزمان با این رویکرد، ایذاء و اذیت مسلمانان خصوصاً فلسطینیان نیز آغاز شد. آنها طوری رفتار می‌‌کردند که گوئی فلسطینیان [در سرزمین خودشان] خارجی و بیگانه هستند. 
پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، جهان به‌‌حالت تک قطبی در آمد. این بار ایالات متحده آمریکا، طرحی بنام «خاورمیانه بزرگ» را مطرح کرد. این پروژه در اصل، پروژه اسرائیل بود. اما برای مخفی نگهداشتن آن، نام آن را پروژه خاورمیانه بزرگ گذاشتند. از زمان اجرای این پروژه با بیرون راندن ساکنین اصلی فلسطین از سرزمین خود، روز بروز بر وسعت سرزمین‌‌های اشغالی افزوده شد. در واقع آنها بر این باور بودند که به‌‌منظور گسترش حوزه سرزمینی اسرائیل تلاش می‌‌کنند و هدف آنها از نا امن کردن منطقه خاورمیانه، کاستن مقاومت در برابر ایجاد اسرائیل بزرگ است. در حال حاضر نام چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه (که کشورهای مؤثر در منطقه هستند)، در این طرح برده شده است. البته اردن و لبنان هم هستند (ولی قدرتشان خیلی محدود است) و سوریه کلاً در بطن این منطقه واقع شده است و بخشی بزرگی از عراق و یا شاید تمام آن، همچنین بخشی از خاک ترکیه و ایران هم علناً در این طرح نام برده شده است. 
فصلنامه: جنابعالی حضور نظامی ترکیه در سوریه را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
تمل کاراما اوغلو: ترکیه  در ابتدا بدون توجه به عملیاتی که علیه حکومت مرکزی در سوریه آغاز شده بود، [از معارضین] حمایت کرد. دو دولت (دیگر) نیز با نیروی نظامی خود در سوریه مداخله نمودند. یکی از آن دو دولت روسیه  است که غیر از بندر «واسکیه» راهی به دریای آزاد ندارد و علاوه بر بندر «واسکیه»، پنج یا شش پایگاه در نزدیکی آن ایجاد کرده است. روسیه از اینجا بیرون رفتنی نیست. و دیگری آمریکا که با هدف ایجاد نظم جدید [در منطقه] به سوریه آمد. اما نتیجه این شد که این منطقه به دریای خون تبدیل شد و حالا به مرحله‌‌ای رسیده که ادامه این وضع ممکن به نظر نمی‌‌رسد. در سوریه حدود 7 یا 8 میلیون انسان مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده و از این تعداد در حدود 5/3 میلیون نفر به ترکیه مهاجرت کرده و بقیه هم به کشورهای دیگر پراکنده شدند. در حال حاضر برای کسانی که مجبورند در سوریه بمانند و در آنجا زندگی کنند، در بخش شمالی سوریه منطقه‌‌ای به طول 400 و به عرض 30 کیلومتر اختصاص داده شده است. آمریکائی‌‌ها برای احداث خط لوله برای انتقال نفت عراق و سوریه از همین نقطه [جنوب ترکیه و شمال سوریه] به دریای مدیترانه، مدتهاست تلاش می‌‌کنند و گفتگو‌‌هایی انجام می شود و این موضوع مورد بحث است؛ آمریکا با نشان دادن چراغ سبز به ترکیه، نیروهای خود را از آن منطقه بیرون کشید. بر این اساس ترکیه در امور این منطقه مداخله کرد. اما مداخله ترکیه از سوی کسانی که در آن منطقه زندگی می‌‌کردند، همچنین از طرف حاکمیت سوریه و از طرف YHP و کردها پذیرفته نشد و در نتیجه متأسفانه ترکیه از نگاه بین الملل به منزله اشغالگر شناخته شد. این موضوع به اعتبار ترکیه لطمه زد و تنها چهار یا پنج کشور از این مداخله حمایت کرده و بقیه کشورها، از جمله کشورهای اسلامی، اتحادیه اروپا و ناتو با آن مخالف هستند. آمریکا نیز خیلی نمی‌‌تواند حمایت کند و می‌‌گوید بطور موقت می توانید رفت و آمد کنید. 
    این که آیا اتباع سوریه‌‌که در ترکیه بسر می‌‌برند، [در وضعیت کنونی] دوباره به کشور خود مراجعت خواهند کرد؛ واین که آیا در سوریه دوباره صلح بر قرار خواهد شد؛ واین که آیا از یکپارچگی سوریه محافظت خواهد شد، چنین بنظر می‌‌رسد که همه بر این مسائل اتفاق نظر دارند. اما این تمامیت ارضی چگونه به‌دست خواهد آمد؟ در این باره رفت و آمدهای زیادی انجام می‌‌گیرد. لذا در روابط ترکیه و آمریکا مشکلاتی بوجود آمد. رئیس جمهور اردوغان به آمریکا رفت و با رئیس جمهور آمریکا ملاقات کرد در حال حاضر اظهار نظر در این مورد مشکل است و نتیجه آن را بعداً خواهیم فهمید. امنیت، تمامیت ارضی سوریه و بازگشت این کشور به صلح، به‌‌نظر می رسد که بستگی به اتفاق نظر و استراتژی عراق، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران دارد.
فصلنامه: در مورد راه حل‌‌های مربوط به موضوع سوریه، حزب شما از گذشته پیشنهادهایی داشت و همچنین در مورد دیدار رئیس جمهور (از آمریکا) پیشنهادهایی ارائه نمودید، توضیح شما در این زمینه چیست؟ 
تمل کاراما اوغلو:  همیشه برای [چالش‌‌ها و] مشکلات، موضوعی برای گفتن وجود دارد. مشکلات، بدون جنگ و با صلح حل شدنی است. با مجادله نمی‌‌شود [به نتیجه رسید.] هرکس این‌گونه رفتار کند، از نتائج مطلوب بهره‌‌مند می‌‌شود. من این بندها را هنگام مراجعت به ترکیه در وزارت امورخارجه پیگیری کردم، ولی به نتیجه‌‌ای نرسیدم. امروز آنچه که از رفتار حکومت ترکیه معلوم می‌‌شود، مقامات ترکیه و سوریه می‌‌توانند با یکدیگر ملاقات کنند و این امکان وجود دارد و باید گفت که موضوع، راه حل دیگری ندارد. دیدار و استمرار گفتگو تنها مسیر دستیابی به نتیجه است. دیدارهای «آستانه» و «آدانا»  نیز در حقیقت این اتفاق نظر را تأیید می‌‌کند. روسیه، ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و عراق نیز از این موضوع رضایت دارند.
فصلنامه: آیا به این زودی‌ها امکان دیدار مقامات کشورها وجود دارد؟ 
تمل کاراما اوغلو:  در حال حاضر در این مورد نمی توانم چیزی بگویم. این موضوع بستگی به نظر رئیس‌جمهور اردوغان دارد، زیرا اکنون به مرحله‌‌ای که امکان ادامه دیدارها وجود داشته باشد، نرسیده‌‌ایم. تعداد کشته‌‌ها زیاد شده، فشار اقتصادی افزایش یافته و این مسائل موجب بسته شدن درهای گفت‌وگوی صلح با سوریه است. هر چند  سرانجام  دو کشور با هم گفت‌وگو خواهند کرد اما من فکر نمی‌‌کنم به این زودی‌ها شاهد گفت‌وگوهایی بین دو کشور ترکیه و سوریه باشیم. البته ایران و ترکیه در این مورد نقش اساسی خواهند داشت. شاید روسیه و عراق هم در این امر مشارکت داشته باشند، اما در مورد آمریکا نمی‌‌دانم آنها هم مشارکت خواهند داشت یا نه؟ ولی در هر جائی که درگیری وجود دارد، در صورت حضور نداشتن آمریکا، ایجاد صلح آسان‌‌تر می‌‌شود.   
فصلنامه: ایران و ترکیه دو کشور همسایه و دارای تاریخ و فرهنگ مشترک هستند. نظر شما در مورد روابط سیاسی دو کشور با وجود مشترکات دیرینه چیست و مناسبات دوجانبه را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
تمل کاراما اوغلو: ایران و ترکیه در طول سالیان دراز دارای مناسبات خوبی بودند و در طول 400 سال گذشته وحتی پس از فروپاشی دولت عثمانی، در طول مرزهای طولانی ایران و ترکیه هیچ درگیری به‌وجود نیامد، ما ایران را به چشم یک کشور برادر می‌‌بینیم و از نظر اسلامی نیز آن را یک کشور با اهمیت برای این منطقه می‌‌دانیم. کسانی که این منطقه را تهدید می‌‌کنند، ایران و سوریه را تهدید می‌‌کنند. رابطه ما با هم، رابطه همسایگی است که از حیث گردشگری و اقتصادی برای ما سودآور است و هر وقت موقعیتی روی داد، رئیس جمهور اردوغان برای گسترش این روابط تلاش مجدانه‌‌ای از خود نشان داد. مثلاً یکی از آخرین موارد، خط گاز طبیعی است. در حال حاضر تحریم‌‌ها علیه ایران، در اینجا اجرا نمی‌‌شود. ترکیه به این تحریم‌‌ها گرایش نشان نداد زیرا که جمهوری اسلامی ایران در سخت‌‌ترین شرایط از ترکیه حمایت کرد. ترکیه می‌‌خواهد عضو اتحادیه اروپا شود [ترکیه از 1939 درخواست عضویت داده بود] مواضع اروپا در این زمینه علیه ترکیه است.ترکیه می‌‌خواهد با آمریکا از در دوستی درآید. اما بطور آشکار معلوم است که این دوستی یک‌طرفه است. آمریکا برای منافع ملی خود، ابراز دوستی کرده و اما اگر منافعی نداشته باشد، امیدی به دوستی با آن کشور نمی‌‌رود. لذا ایجاد و اجرای پروژه‌‌های مشترک بین ترکیه و جمهوری اسلامی ایران، موجب پیشرفت روابط و نزدیکی میان دو کشور می شود. توجه داشته باشید که اروپا قاره‌‌ای است که کشورهای آن صدها سال با یکدیگر جنگیدند. جنگ جهانی اول و همچنین جنگ جهانی دوم نیز از این قاره شروع شد، بعداً فکر کردند این وضعیت باید عوض شود و لذا «ایجاد بازار مشترک» آغاز فرآیند همکاری‌‌های بعدی بین کشورهای اروپائی شد. 
اساس و بنیان اتحاد اروپا، بازار و همکاری مشترک اقتصادی است.ما نیز برای نزدیکی هر چه بیشتر به همکاری‌‌ها و سرمایه گذاری‌‌های مشترک نیازمندیم. ما باید این همکاری را در تمام بخش‌‌ها توسعه دهیم. در بخش کشاورزی و فناوری و دیگر بخش‌‌ها، همکاری‌‌های ما باید آنچنان پیشرفت کندکه برای سایر کشورها الگو باشد. این موضوعی است که مورد علاقه و گرایش بین حکومت‌‌های ایران و ترکیه است مخصوصاً در بخش اقتصادی که بطور جدی باید پیگیری شود.
فصلنامه: جنابعالی سیاست خارجی ترکیه را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
تمل کاراما اوغلو: اشتباه اولیه ترکیه پیش‌بینی نکردن بعضی از مشکلات است. من نمونه و اتحادیه اروپا را مثال می‌‌زنم، یهودی‌‌ها و مسیحیان بنا به اعتراف اروپائی‌‌ها، ظلم‌‌های زیادی [از یکدیگر] دیده‌‌اند. اما حالا اروپائی‌‌ها دارای بخشی از تمدن یهودی‌‌ها و مسیحیان هستند و برای آنها اهمیت زیادی قائل هستند. 
اولاً، ما از نسل عثمانی‌‌ها و مسلمان هستیم. ثانیاً، ما بخشی از جغرافیای کشورهای اسلامی هستیم. لذا رفتار سیاسی ما باید با توجه به همه جوانب باشد. اما ترکیه از این امر کنار ماند، البته بعضی اقدامات انجام شد اما کافی نیست. همین ترکیه از سال 2004 برای عضویت در اتحادیه اروپا، دیدارهائی را انجام داد اما تاکنون مورد قبول واقع نشده است و30 شرط برای پذیرش ترکیه در اروپا در نظر گرفتند و [علیرغم تلاش گسترده ترکیه] تا حالا به نتیجه نرسیده است و ما را محق ندانستند. آیا چکسلواکی و رومانی دارای دموکراسی بهتری از ما هستند که آنها را دراین امر محق می‌دانند؟ واقعیت این است که آنها بخشی از تمدن اروپا هستند. ترکیه در برابر رویکرد و سیاست‌‌های اروپا، در فکر پیش گرفتن سیاست خصمانه‌‌ نیست و باید روابط خود را با اروپا ادامه دهد. از طرفی ترکیه در مورد ارتباط با آمریکا اشتباهاتی کرده که دولتمردان متوجه آن شده‌‌اند. ترکیه دارای رابطه خوبی با اسرائیل است. این امر برای کسانی که در این منطقه زندگی می‌‌کنند و برای تمامی مسلمانان بویژه برای سوریه و عرب‌‌ها، تحقیرآمیز است. لذا تغییر این سیاست ضروری است و ترکیه باید سیاست دیگری در این زمینه در پیش گیرد. البته گام‌‌های اولیه برداشته شده است و من امیدوارم که این سیاست ادامه پیدا کند. در رابطه با ایران نیز گسترش روابط شرط است اما کافی نیست. با دیگر کشورها که دارای همین رویکردها هستند، [همینطور است]. یکی از این کشورها عراق است و دیگری پاکستان است. مالزی را هم می‌‌توان جزو این کشورها به‌حساب آورد. مصر را هم باید [در همین چارچوب] به‌‌حساب آورد. اما در حال حاضر فکر نمی‌‌کنم که آنها نیز از نظر گرایشات همفکر ما باشند. اما مصر هم بخشی از جهان اسلام است با تغییر حکومت‌‌ها و گرایش‌‌ها، امکان همفکری آن کشور نیز وجود دارد.
اما این‌‌که در مورد سیاست خارجی ترکیه سؤال کردید، ترکیه باید سیاست خارجی خود را تغییر دهد. ما با اروپا سر جنگ نداریم. با آمریکا و با روسیه نیز مجادله‌‌ای نداریم. اما اگر منافع سایر کشورها را در نظر بگیریم، تمامی مشکلات ما قابل حل است.
 فصلنامه: امروز شاهد سیاست‌‌های خصمانه آمریکا در عرصه‌‌های داخلی و خارجی علیه ترکیه هستیم. در شرایط کنونی ابتکارات و واکنش ترکیه را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟ 
تمل کاراما اوغلو: می‌‌توان گفت که تا امروز ترکیه توجهی به این موضوع نداشته است. آمریکا کشور متفاوتی است و باید این را قبول کنیم که از نظر اقتصادی ، تکنولوژی از حیث نظامی و مهمات یک کشور قوی و پیشرفته است. در گذشته، در سال 1950 روس‌ها جلوتر از آمریکا بودند و اول آنها به فضا رفتند. اولین انسان را آنها را به فضا فرستادند. آمریکا شروع به فعالیت کرد که از روس‌‌ها عقب نماند. از سال 1961 برای تکنولوژی هوا فضا، هزینه‌‌های زیادی کردند و به رقابت برخاستند. آنها در این تحقیقات و پژوهش‌‌ها، دستاوردهای گرانبهائی به دست آوردند و در دنیا قدرتمند شدند. در جنگ جهانی دوم آمریکا قدرت خود را به اثبات رساند و نتیجه جنگ به نفع آمریکا تمام شد. اما در برابر آن روسیه قرار گرفته بود. روسیه با وسعت بسیار، قدرتمند به نظر می‌‌رسید. این رقابت با گذشت زمان ادامه داشت و بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا برای اولین بار در ویتنام وارد جنگ شد و علیرغم قوای نظامی زیاد و تکنولوژی برتر و علیرغم کشتار وحشیانه میلیون‌‌ها انسان که در تاریخ جهان کمتر مشاهده شده است، [در اثر استقامت مردم ویتنام] روحیه سربازان آمریکا بسیار تضعیف شد و آنها مجبور به فرار از ویتنام شدند. 
در وضعیت کنونی دوستی آمریکا با کشورها تنها برای منافع خود است اگر بتواند کشورها را بدوشد، روابط ادامه پیدا می‌‌کند. باید متذکر شد که آمریکا تنها کشوری است که به حقوق بشر اهمیت نداده و ارزشی برای آن قائل نیست، آمریکا کشوری است که اجازه شکنجه داده است. اسرا را دستگیر کرده و 20 سال آنها را در زندان نگهداری می‌‌کنند. لذا در رابطه ترکیه با آمریکا، توجه به این موارد ضروری است. ناتو در حقیقت یک قوای نظامی برای تأمین امنیت کشورهاست، اما تحت امر آمریکا اداره می‌‌شود. ما به دنیای جدیدی احتیاج داریم که این دنیا را نه آمریکا، نه اروپا، و نه چین نمی‌‌توانند ایجاد کنند. تنها معرفت اسلامی می‌‌تواند (با توجه به ارزش‌‌های انسانی آن) این دنیا را به‌وجود آورد. لذا من معتقد به اتحاد مسلمانان و کشورهای اسلامی هستم. 
فصلنامه: نظرتان درمورد تهدیدهای آمریکا درمورد ایران و در این اواخر ترکیه، چیست؟
تمل کاراما اوغلو: در این مورد باید به پروژه خاورمیانه نگاه کنیم که در آن بخشی از خاک ترکیه، عراق، ایران، مصر مورد نظر است. اما در مورد پاکستان که در 1990 بمب اتمی خود را آزمایش کرد، به این فکر افتاد که اگر آنها از اتم استفاده کنند، پاکستان نیز می‌‌تواند همین کار را انجام دهد. در مورد ایران نیز با تلاش‌هایی که ایران انجام داده و می‌‌دهد، با وجود اینکه ایران گفته است که بمب اتم تولید نخواهد کرد، اما این در طرف دیگر و میان کشورهای اروپائی ایجاد شک کرد و این‌گونه استنباط می‌‌کنند که در صورت تغییر حکومت، ممکن سیاست‌شان تغییر کند. ایران به تلاش‌‌های خود ادامه داده و اظهار می‌‌‌‌‌‌دارد که از انرژی اتمی برای استفاده صلح آمیز می‌‌خواهد استفاده کند و همچنین برای دفاع از صلح این کار را می‌‌کند و برای راستی آزمائی خود، به بازرسی از سوی کشورهای دیگر رضایت داده و توافقنامه‌‌ی (برجام) را با کشورهای مختلف به امضا رساند، اما آمریکا از آن خارج شد، و هدف آنها از این امر دشمنی با ایران است در این میان آمریکا ایران را تحریم کرد و اروپا نیز به تأسی از آمریکا شروع به تحریم ایران کرد. اما تلاش‌‌های ایران در زمینه الکترونیک و ساقط کردن یکی از مهم‌ترین پهبادهای آمریکا، آن کشور را به شوک فرو برد. زیرا که آنها انتظار چنین تکنولوژی‌ای را از ایران نداشتند. مایل نیستند ایران چنین پیشرفت‌‌هائی داشته باشد. آنها فکر می‌‌کنند کشوری که می‌‌تواند یک هواپیمای بدون سرنشین دشمن را به زمین بنشاند. بطور حتم می‌‌تواند یک هواپیمای سرنشین دار را هم ساقط کند. هدف آمریکا عوض نمی‌‌شود و ما باید منتظر سیاست‌‌های دیگر آن کشور باشیم. 
 فصلنامه: سیاست‌‌های آمریکا درپی پیشرفت‌‌های ایران و ترکیه رقم می‌‌خورد؟
تمل کاراما اوغلو: درست است، آمریکا نمی‌‌تواند بگوید که از این تکنولوژی استفاده نکنید و قادر هم نیست مانع از به‌کار بردن آن شود و نمی‌‌تواند مداخله هم بکند. یک‌بار آنها قصد داشتند این کار را بکنند (موضوع طبس) اما به اراده خداوند طوفان شن هدف آنها را بر باد داد و همه آنها نابود شدند.
فصلنامه: در افغانستان گروه‌‌های مختلفی با گرایش تروریستی بوجود آمده است. این گروه‌‌ها توسط چه کشوری حمایت می‌‌شوند؟
تمل کاراما اوغلو: کشورهای غربی [در ظاهر] از تشکل‌‌های تروریستی افغانی‌‌ حمایت نکردند اما در دست آنها تکنولوژی و سلاح‌‌های آمریکایی است و هر اقدامی که آنها علیه یکدیگر انجام می‌‌دهند، به نفع آمریکاست. دو کشور چین و روسیه در امور افغانستان مداخله کردند. روسیه از شمال و چین از شرق این کشور؛ و آمریکا در فکر مداخله افتاد و این کار را کرد. 
باید گفت که در دراز مدت چین از جمله کشورهایی است که مدنظر آمریکاست و قصد مداخله در آن را دارد. آمریکا نمی‌‌تواند چین را تحت کنترل خود درآورد زیرا که این کشور دارای تکنولوژی و سلاح‌‌های پیشرفته است و از اقتصادی قوی برخوردار می‌‌باشد. لذا برای مراقبت از آنها پایگاه‌‌هائی در عراق و سوریه و ترکیه برای خود ایجاد کرده است و این دلیل خارج نشدن آمریکا از منطقه است.
فصلنامه: نظرتان در مورد طرفداری اروپا از تروریست‌‌ها و حمایت فرانسه از اسرائیل و شناسایی قدس بعنوان پایتخت اسرائیل چیست؟ 
تمل کاراما اوغلو: فرانسه هیچ کاری برای از بین رفتن فلسطین نمی‌‌تواند انجام بدهد. این کشور قدس را پایتخت اسرائیل شناخت و سفیر خود را به آنجا اعزام کرد. در دنیا فلسطینیان را صاحبان اصلی قدس می‌‌دانند. و بقیه حرف‌‌ها دروغ است. ملتی را که صاحب زمین و املاک نبودند، به زور آورده و در آنجا ساکن کردند و حالا هم تفکری مانند این را می‌‌خواهند القا کنند و در حال حاضر تمامی اقدامات آنها علیه مسلمانان است. تروریست‌‌ها و طالبان از کجا آمدند که در مساجد و جاهای دیگر مسلمانان را قتل عام می کنند؟ اینها در هر جای دنیا بشنوند که علیه مسلمانان اقداماتی انجام می‌‌گیرد، به افرادی که مخالف مسلمانان هستند، کمک می‌‌کنند. لذا آنها پیوسته به اسرائیل کمک می‌‌کنند، اما سرانجام نمی‌‌توانند در این امر موفق شوند. 
فصلنامه: کلام آخر خود را در خصوص مشکلات جهان  و راه‌های حل آن بفرمایید
ما باید اندیشه کنیم که برای رستگاری چه کنیم؟ نمی‌‌شود بچه‌‌ای را بخاطر پدرش و پدری بخاطر فرزندش بقتل برسانیم. این دنیا، دنیای آزمایش است و معتقدیم که در نهایت بخاطر کارهائی که انجام می‌‌دهیم مورد بازخواست قرار خواهیم گرفت. باید حقیقت را جستجو کرد. نمونه‌‌هایی را از اینکه امروزه در جهان افردی  در پی حقیقت هستند، عرض می‌‌کنم. مثلاً روژه گارودی یک کمونیست بود که مسلمان شد. در هلند شخص مشهوری بود که به پیامبر توهین هم کرده بود، ولی مسلمان شد. در آمریکا فرزند خانواده‌‌ای علیرغم اینکه پدر و مادرش مسیحی بودند، پس از تحقیق به حقانیت اسلام پی بردند و مسلمان شدند. در اروپا عده زیادی هستند که در مورد اسلام تحقیق می‌‌کنند و بنظر من طولی نخواهد کشید که اسلام در اروپا گسترده خواهد شد. ان‌‌شاءا... 
با تشکر و سپاس از وقتی که به فصلنامه سیاست خارجی تهران اختصاص دادید.


تعداد مشاهده: 1230